Tijd voor openheid over de Vlaamse wapenbusiness
Door de eindbestemming van Vlaamse wapens in het ongewisse te laten, kiest de Vlaamse regering ervoor om een groot deel van deze wapens terecht te laten komen in conflictgebieden. De regering weet dat, maar vertikt het om daar iets aan te doen. Jambon trekt daarbij graag een Europese paraplu open. Vlaamse wapentechnologie die via een andere lidstaat terecht komt in conflictgebied gaan we toch niet controleren, zo luidt de redenering. In het Vlaams Parlement zei Jambon daarover dat we moeten “vertrouwen dat de uitvoerende lidstaat op een correcte manier de uitvoercriteria toepast”.
De oorlog in Jemen en de wapenexport naar Saudi-Arabië maakt echter duidelijk dat dat vertrouwen misplaatst is. Lidstaten zoals Duitsland of Nederland voeren een fundamenteel ander beleid dan Frankrijk of Wallonië. In afwezigheid van een Europees beleid is het niet te verantwoorden dat Vlaanderen in 70 procent van de gevallen de controle op het eindgebruik delegeert aan andere lidstaten.
Het is tijd dat Jambon openheid biedt over de Vlaamse wapenbusiness. De Vlaamse overheid moet systematisch het eindgebruik van de Vlaamse wapenexport nagaan.
Op dit moment gebeurt dit al voor alle wapenexport die via Israël verloopt. Het is onduidelijk waarom dat niet voor andere exportbestemmingen kan.
We roepen de Vlaamse overheid op om:
- Zich grondig, regelmatig en accuraat op de hoogte te laten houden van alle eindbestemmelingen van uitgevoerde militaire goederen, ook als het om onderdelen gaat die elders in wapensystemen geïntegreerd wordt. Dit door het strikter laten naleven van de bestaande informatieverplichtingen en door een meldingsplicht bij alle gebruik van uitvoervergunningen.
- Een systematische toestemmingsvereiste in te voeren bij wederuitvoer buiten de EU. Op deze manier behoudt de overheid niet alleen het overzicht van waar de Vlaamse wapens naartoe gaan, maar kan ze ook ingrijpen wanneer deze wederuitvoer niet strookt met de Vlaamse uitvoercriteria.
- Leg de defensiebedrijven een bindende zorgplicht op. Maak ze verantwoordelijk voor het traceren waar hun goederen terecht komen en voor het controleren en monitoren of de (verdere) uitvoer niet leidt tot het schenden van de uitvoercriteria, het internationaal humanitair recht of de mensenrechten. Maak hen mede-aansprakelijk voor eventuele mensenrechtenschendingen die met de uitgevoerde militaire goederen plaatsvinden via een zorgplichtwetgeving.
De campagne IkStopWapenhandel.eu brengt wapenhandel in kaart en voert actie daar waar we wapenhandel kunnen stoppen. Wil jij actie nemen om de wapenhandel mee aan banden te leggen, stuur een mailtje naar ikstopwapenhandel@vredesactie.be.